وسواس و ناتوانی در تصمیم‌گیری نوعی از اختلال وسواس فکری محسوب می‌شود. این اختلال در هر سن احتمال بروز دارد. وسواس در تصمیم‌گیری زمانی خود را نشان می‌دهد که فرد در چرخه‌ای از افکار وسواسی غرق شده است. معمولا افراد وسواسی در رفتارهای خود افراط دارند که این ناشی از تفکر افراطی است.
این افراد اگر اعمالی که در ذهن‌ها نقش می‌بندد را انجام ندهند، دچار پریشانی و ناتوانی در انجام سایر کارها می‌شوند. بسیاری از مردم در زندگی خود برخی افکار یا اعمالی وسواس گونه را تجربه می‌کنند؛ اما این نشان از مبتلا بودن آن‌ها به اختلال وسواس نیست. برای تشخیص بهتر شرایط وسواس فکری با ما همراه باشید.
علت نداشتن قدرت تصمیم‌گیری
وسواس فکری بیش از اندازه و تردید در تصمیم‌گیری باعث اختلال و ناتوانی در تصمیم‌گیری می‌شود. برخی از افرادی که دچار وسواس در تصمیم‌گیری می‌شوند، دچار انواع شخصیت وسواسی در تمام جنبه‌های زندگی هستند. این افراد به نتیجه و جزئیات کار بیش از اندازه توجه می‌کنند و اصل موضوع فراموش می‌شود.
دقت و توجه زیاد در انجام کارها در افراد وسواسی باعث اختلال در تصمیم‌گیری می‌شود. با وجود وسواس زندگی سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود. کسانی که دچار ترس در تصمیم‌گیری می‌شوند، باید از این موضوع جلوگیری کنند تا بتوانند به‌آسانی تصمیم بگیرند. اگر افراد به طور مکرر دچار ناتوانی در تصمیم‌گیری هستند باید حتما برای درمان به مشاور مراجعه کنند.
عواقب و پیامدهای نداشتن قدرت تصمیم‌گیری
ناتوانی در تصمیم‌گیری زمانی مشکل‌ساز است که مدت زمانی طولانی در فرد باقی بماند. عواقب و پیامدهای نداشتن قدرت تصمیم‌گیری می‌تواند، بسیار خطرناک باشد. هر فردی در طول دوران زندگی خود با وقایع بسیاری روبه‌رو می‌شود که باید تصمیم بگیرد. برخی از وقایع در زندگی بسیار اهمیت دارند و در اولویت زندگی هستند که ناتوانی در تصمیم‌گیری احساس بسیار ناخوشایندی را در فرد ایجاد می‌کند.
اضطراب شدید
برای کم شدن احساس ناخوشایند افراد وسواسی از بودن در جمع خودداری می‌کنند. این افراد کم‌کم خجالتی می‌شوند و دور خود یک حصار درست می‌کنند. همچنین در مجامع عمومی ظاهر نمی‌شوند و از ملاقات و اختلاط با دیگران خودداری می‌کنند. این موضوع باعث ایجاد اضطراب شدید، جلوگیری از ابتکار عمل و در نتیجه ناتوانی در تصمیم‌گیری می‌شود.
کسانی که به اختلال وسواس دچار هستند از هر گونه تعامل که آن‌ها را در معرض تصمیم‌گیری قرار دهد دوری می‌کنند. آن‌ها بر این تفکر هستند که بدون دیگران می‌توانند زندگی کنند. همچنین تنها ماندن را به اضطراب شدید و اجبار به تصمیم‌گیری ترجیح می‌دهند. اگر سعی کنید مسئولیت تصمیم‌گیری را بر عهده افراد وسواسی بگذارید آنقدر دچار اضطراب می‌شوند که حتی ممکن است دچار حمله پانیک شوند. به همین دلیل از این‌کار خودداری کنید.
شخصیت وابسته
در برخی موارد فرد از این‌که تصمیم اشتباهی بگیرد با در تصمیم خود به مشکل بخورد می‌ترسد. افرادی که دچار وسواس فکری هستند، بابت اتفاقات بد در اثر تصمیم اشتباه همواره خود را مسئول می‌دانند.
این افراد به خود اعتماد به نفس ندارند و دائم احساس گناه می‌کنند. خود را در برابر انتظارات دیگران مسئول می‌دانند و در برخی موارد انتظارات دیگران را به‌عنوان بخشی از انتظارات خود می‌پذیرد. به‌همین علت در تصمیم‌گیری ناتوان و دچار وسواس در تصمیم‌گیری می‌شود.
عواقب فرعی
در بسیاری از موارد ناتوانی در تصمیم‌گیری باعث می‌شود تا فرد وسواسی مورد سوء استفاده قرار بگیرد؛ زیرا در صورتی که فرد تصمیم نگیرد، دیگری به‌جای آن تصمیم می‌گیرد. با این شرایط ممکن است بسیاری از شرایط ایده‌آل شغلی را در زندگی از دست بدهند.
اجتناب از تصمیم‌گیری بر زندگی شغلی و شخصی این افراد تاثیر می‌گذارد. اگر کسی نتواند برای شریک زندگی و راه آینده خود تصمیم بگیرد، زندگی کردن بسیار برای آن دشوار خواهد شد و ممکن است، در نهایت با کسی زندگی کند که نمی‌خواهد.
آیا وسواس در تصمیم‌گیری یک بیماری است؟
اگر مشکل تصمیم‌گیری برای مدت طولانی ادامه پیدا کند و علائم زیر مشاهده شود، ناتوانی در تصمیم‌گیری برای فرد یک بیماری و اختلال روانی محسوب می‌شود. این علائم عبارتند از:
- صحبت از گذشته: نشخوار ذهنی یکی از اعمال رایج در افراد دارای اختلال وسواس است. این افراد دائم درباره خاطرات و اتفاقات گذشته فکر و صحبت می‌کنند و مهارت ذهن آگاهی بسیار ضعیفی دارند.
- احساس خستگی: غرق شدن در تفکرات و اضطراب برای تصمیم‌گیری، باعث ایجاد خستگی در روح و جسم افراد وسواسی خواهد شد. شاید فرد در ابتدا خیال کند که دچار مشکل جسمی شده است؛ اما فکر کردن زیاد باعث ایجاد این حالت‌ها می‌شود.
- برنامه‌ریزی غیر اصولی و افراطی: کسانی که دچار وسواس و ناتوانی در تصمیم‌گیری هستند، به‌طور مداوم در حال برنامه‌ریزی و کنترل‌های افراطی هستند.
- عدم استراحت فکری: نرسیدن به نتیجه مناسب در تصمیمات باعث عدم استراحت فکری می‌شود. فکر کردن به موضوعات به صورت مداوم خواب و خوراک را از فرد می‌گیرد در حالی که نمی‌تواند تصمیم بگیرد.
- عدم اعتماد به برنامه‌ریزی خود: افرادی که دچار ناتوانی در تصمیم‌گیری هستند، بسیار در تصمیم‌گیری سخت‌گیر هستند. همچنین دائما از دیگران می‌پرسند تا تایید شوند و در نهایت هم اعتماد نکرده و تصمیم نمی‌گیرند.
افراد وسواسی در تصمیم‌گیری ویژگی‌های گفته شده در بالا را از خود بروز می‌دهند. بسته به فرد این ویژگی‌ها ممکن است، کمتر یا بیشتر باشد. داشتن این علائم برای طولانی مدت زندگی فرد را مختل می‌کند.
راه‌های درمان وسواس و تردید در تصمیم‌گیری و بهبود قدرت تصمیم‌گیری
همه افراد جامعه در طول زندگی ممکن است، بارها در مورد تصمیمات خود دچار وسواس شده باشند؛ اما داشتن اختلال وسواس کمی متفاوت است. اختلال در وسواس در واقع یک نوع بیماری است که باعث می‌شود، فرد در تصمیمات خود بسیار سخت‌گیرانه عمل کند و در مواردی به ناتوانی در تصمیم‌گیری برسد. برای درمان این اختلال راه‌های بسیاری وجود دارد که در ادامه با برخی از آن‌ها آشنا خواهید شد.
خود را در معرض افکار مشکل‌ساز قرار دهید
یکی از راه‌های کنترل وسواس در تصمیم‌گیری و کنترل افکار در معرض آن بودن است. این کار باید اصولی انجام شود تا باعث اضطراب نشود. در ابتدا و برای شروع بهتر است، تا افکار و شرایط ضبط شوند. سپس فرد در طول روز به‌صورت منظم در حدود نیم ساعت به آن‌ها گوش بدهد. ادامه این‌کار می‌تواند اضطراب را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد.
اعتماد به‌نفس خود را تقویت کنید
یکی دیگر از دلایل ناتوانی در تصمیم‌گیری نداشتن اعتماد به‌نفس است. برای درمان این ناتوانی افراد باید ابتدا اعتماد به نفس خود را تقویت کنند. در مرحله اول برای بالاتر بردن اعتماد به‌نفس سعی باید دهن‌بینی را کنار بگذارند و بیش از حد با دیگران مشورت نکنند. کسانی که به وسواس در تصمیم‌گیری مبتلا هستند باید قبل از تصمیم‌گیری با یک دکتر روانشناس و یک فرد متخصص صحبت کنند.
با افراد آگاه مشورت کنید
در هنگام تصمیم‌گیری مشاوره با یک فرد آگاه و با تجربه نیز می‌تواند، مفید باشد. این شخص باید میانه‌رو باشد و تصمیم نهایی برایش سود و ضرری به ارمغان نیاورد. داشتن یک لیست از انسان‌های خوب می‌تواند، برای این موقعیت مناسب باشد. گفت‌وگو با آدم‌های مثبت باعث شفاف شدن ذهن و آشکار شدن قسمت‌های پنهان آن می‌شود. همین موضوع به تصمیم‌گیری بهتر کمک می‌کند.
راه‌های بهبود قدرت تصمیم‌گیری
یکی از راه‌های رفع ناتوانی در تصمیم‌گیری، افزایش و بهبود قدرت تصمیم‌گیری و مهارت های توسعه فردی در افراد وسواسی است. برای بهبود قدرت تصمیم‌گیری راه‌های بسیاری وجود دارد که در ادامه برخی از آن‌ها نام برده شده است.
- افزایش خودآگاهی و کسب مهارت های خودشناسی بسیار اهمیت دارد.
- تصمیم‌گیری افراد دیگر برای افراد مبتلا به ناتوانی در تصمیم‌گیری هستند، بسیار اتفاق افتاده است. بهترین روش حفظ اعتماد به‌نفس و جلوگیری از دخالت و تصمیم‌گیری دیگران محسوب می‌شود.
- تقویت شجاعت و شهامت برای انتخاب و تصمیم‌گیری یکی دیگر از راه‌های بهبود ناتوانی در تصمیم‌گیری است.
- هدف‌گذاری در تمام طول زندگی بسیار اهمیت دارد. زمانی که افراد برای کوتاه و بلند مدت اهداف مشخص کنند، راحت‌تر می‌توانند، تصمیم‌گیری را انجام دهند.
- تقویت مهارت حل مسئله نیز می تواند به مدیریت بحران و اخذ بهترین راه حل برای حل مسائل کمک کند.
در خاطر داشته باشید که اگر کسی بخواهد در مورد یک موضوع تصمیم بگیرد در ابتدا باید اطلاعات کافی از آن مسئله داشته باشد. از طریق تحقیق و گفتگو به‌آسانی می‌توان اطلاعات مورد نیاز را کسب کرد.
سخن پایانی
اگر فردی در طول 6 ماه علائم مربوط به وسواس در تصمیم‌گیری را داشته یا این موضوع باعث ایجاد مشکلاتی در زندگی او شده باشد. باید هرچه سریع‌تر به یک متخصص روانشناس مراجعه کند. اگر شرایط مراجعه حضوری به یک روانشناس را ندارد می‌تواند از روانپزشکان آنلاین مشاوره بگیرد.
گاهی صحبت با یک متخصص روانشناسی به صورت آنلاین یا شرکت در دوره توسعه مهارت های فردی می‌تواند درمان ناتوانی در تصمیم‌گیری را سریع‌تر به نتیجه برساند. درمان وسواس فکری و ناتوانی در تصمیم‌گیری یک کار تخصصی محسوب می‌شود. این کار در تخصص روانپزشکان بالینی است.
بیشتر بخوانید:
