در برخوردهای اجتماعی نیاز دارید که رفتارهای معقولی داشته باشید تا کمتر دچار درگیری اجتماعی شوید. شما بسیاری از مشکلات فردی و ارتباطی با دیگران را می‌توانید خیلی راحت حل کنید. در واقع تنها مهارتی که باید کسب کرده باشید، مهارت خودشناسی است. این مهارت زندگی که از مهارت های فردی می باشد، به شما در داشتن رفتار و برخوردهای مناسب، توسعه فردی و کشف توانایی های پنهان کمک زیادی می‌کند.
آگاهی داشتن نسبت به مراحل و مزایای خودشناسی تاثیر زیادی در روند زندگی شما خواهد گذاشت که در ادامه آورده‌ایم. شما نیز برای موفقیت در زندگی و داشتن موقعیت‌های مناسب می‌توانید از مطالب این مقاله استفاده کنید.
خودشناسی چیست؟
خودشناسی یکی از مهارت‌های مهم در علم روانشناسی است که فرد تنها در زمانی‌که تمایل داشته باشد، اتفاق می‌افتد. بسیاری از افراد از این موضوع که به شناخت خود واقعی بپردازند، می‌ترسند. به‌همین‌دلیل علاقه‌ای به شناختن حالات و رفتارهای خود ندارند. در واقع مهارت خودشناسی نشان می‌دهد که چگونه در یک موقعیت می‌توانید درست رفتار کنید. همچنین خودشناسی راهی برای کسب مهارت‌هایی است که در آن استعداد دارید.
افرادی که به‌درستی خود را بشناسند با قاطعیت در جامعه رفتار می‌کنند. در واقع این افراد هرگز از تلاش‌های خود برای هدفشان دست نمی‌کشند. همچنین نسبت به کارهایی که در گذشته انجام داده‌اند، احساس پشیمانی نمی‌کنند. به‌علاوه مهارت خودشناسی میزان درک شما نسبت به وقایع را به‌قدری بالا خواهد برد که کمتر دچار اشتباه شوید.
اگر بتوانید با خودشناسی تمایلاتی که در ذهن شکل گرفته‌اند را سازماندهی کنید، درگیر هیجانات عاطفی نمی‌شوید. در واقع آنچه احساس می‌کنید را به‌سمتی که تاثیرات مثبتی را در زندگی داشته باشد، هدایت خواهید کرد. شما خیلی راحت در مواجه شدن با اتفاقات بهترین عکس‌العمل را از خود نشان می‌دهید. دیدگاهی واقعی از دنیای خارج از خود را خواهید داشت و درک دیگران برای شما خیلی آسان می‌شود.
آشنایی که در ذهن خود نسبت به برنامه‌های زندگی به‌دست می‌آورید، کاملا برای شما مفید خواهد بود. به‌همین‌دلیل زمان گذاشتن برای شناخت خود ارزش دارد، زیرا مانع بسیاری از اتفاقات خواهد شد. وقتی در جمعی قرار بگیرید خیلی راحت می‌توانید از ایده‌های خود دفاع کنید و نظرات شخصی و باورهایتان را بگویید.
همچنین نگرش‌هایی که نسبت به مسایل دارید را به‌نفع خود در جای مناسب استفاده می‌کنید. در واقع مهارت خودشناسی به ذهن شما نظمی می‌دهد که دیگران نمی‌توانند در آن خیلی دخالت داشته باشند. به‌همین‌دلیل شناخت کامل از خود نشان می‌دهد که چه عواملی در خوشحالی و موفقیت شما مهم هستند.
مراحل خودشناسی
خودشناسی مسیری است که در طول زندگی برای هر فردی می‌تواند اتفاق بیفتد. در این راه جریانات شیرین و تلخ زیادی را شاهد خواهید بود که ممکن است شما را از ادامه راه باز دارد. در واقع برای هر فردی قرار گرفتن در این موقعیت‌ها و شناخت خود متفاوت خواهد بود، اما مراحل آن ثابت است. بسیاری از روانشناسان به این مراحل که در ادامه آورده شده است، باور دارند.
1) ایگو پرنت؛ جلب رضایت از والدین
اولین مرحله‌ای که شما برای کسب مهارت خودشناسی با آن مواجه خواهید شد، به‌دست آوردن رضایت از والدین است. در این مرحله ایجاد شرایطی برای رضایت والدین اهمیت زیادی دارد. وقتی شما از طرف والدین خود مورد تحسین قرار بگیرید، فعالیت‌هایتان را با انرژی بیشتری ادامه می‌دهید. در واقع اطمینان ایجاد می‌شود که شما حامی دلسوزی در زندگی حضور دارد که می‌تواند در رسیدن اهدافتان کمک‌کننده باشد. همچنین افراد زیادی در این مرحله باقی خواهند ماند و پیشرفتی در خودشناسی نمی‌کنند.
2) ایگو ورلد؛ تمایل به داشتن توجه دیگران
اگر بتوانید از مرحله قبل که رضایت والدین بود، بگذرید به این مرحله وارد می‌شوید. جذابیت برای شما با گذراندن هر مرحله بیشتر خواهد شد و پیشرفت در زمینه خودشناسی نیز اتفاق می‌افتد. در واقع در مرحله ورلد قصد دارید که خود را به دیگران یعنی دوستان و اجتماع ثابت کنید. به‌همین‌دلیل نسبت به مرحله پرنت تلاش بیشتری را باید انجام دهید. در این مرحله احتمال وقوع بسیاری از رفتارهای ناهنجاری‌ها وجود دارد؛ زیرا توجه دیگران و تایید آن‌ها در اولویت است.
شما با وارد شدن به مرحله ورلد بسیاری از تجربیات اجتماعی را خواهید داشت. اگر مهارت های نرم و سخت و همچنین مهارت خودشناسی را اصولی پیش ببرید در این موقعیت کمتر دچار اشتباه می‌شوید. زمانی‌که مطالعه و تحقیق را در زندگی خود قرار داده باشید می‌توانید در این مرحله موفق به موفقیت برسید. در واقع استعدادهای نهانی شما کشف و در ادامه شکوفا خواهد شد.
3) ایگو سلف؛ مهم‌ترین مرحله خودشناسی
مهم‌ترین و حیاتی‌ترین مرحله در زمینه خودشناسی شناخت خودتان است. اگر بتوانید تمامی جوانب قدرت و ضعف را در درون پیدا کنید، شناخت خود را با موفقیت پیش خواهید برد. در واقع مراحل قبلی مربوط به دنیای بیرون بود، اما در ایگو سلف به درون خود توجه می‌کنید. به‌علاوه رقابت و قبول شکست را در این مرحله تنها با خودتان تجربه خواهید کرد. همچنین در بسیاری مواقع ممکن دچار ترس شوید و از ادامه راه منصرف گردید.
مرحله‌ای که در آن قرار دارید به ایجاد تغییرات بزرگ خیلی کمک می‌کند. در واقع ایگو سلف می‌تواند تمام ساخته‌های زندگیتان را خراب کند و از دوباره بسازد. اگر به فواید خودشناسی در آرامش ذهنی ایمان داشته باشید، قادر به ادامه راه خواهید بود.
به‌علاوه انجام دادن کارهای ایده‌آل که آرزوی همیشگی شما بوده است، امری طبیعی می‌شود. به‌همین‌دلیل اهمیت دادن به درون خود عاملی مهم در خوشحالی همیشگی خواهد بود. در نتیجه بیشتر مواقع شما در جهتی پیش می‌روید که صدمات کمتری به روح و جسمتان وارد می‌شود.
4) ایگو گاد؛ سخت‌ترین بخش از خودشناسی
ازآن‌جایی‌که به شناخت بخشی از خود که درک آن راحت‌تر است، رسیده‌اید می‌توانید در این مرحله نیز موفق شوید. اگر در سطحی که قرار گرفته‌اید، سخت است، نگران نباشید؛ زیرا درک نیروی ماورایی نیاز به توانایی بالایی دارد. در واقع در این مرحله شما وقتی راضی می‌شوید که رضایت خدا را جلب کرده باشید. با این طرز تفکر اولویت هر کاری را تایید خداوند می‌دانید. شما با گذراندن این مرحله از دنیایی که به چشم می‌بینید، فراتر خواهید رفت که نیازهایش متفاوت است.
این مراحل خودشناسی را در زمانی می‌توانید سپری کنید که از نتایج آن در زندگی و آرامش درونی مطمئن باشید. در واقع گذشتن از خواسته‌ها و تغییر دادن سبک زندگی نیاز به یک اراده قوی دارد. شاید در این مسیر بسیاری از لذت‌های دنیوی را مجبور شوید، کمتر تجربه کنید. به‌همین‌دلیل با آگاهی بیشتری در این مسیر قرار بگیرید که تحمل گذراندن مراحل را داشته باشید. در نتیجه با داشتن مهارت خودشناسی زندگی مطلوب‌تری را تجربه خواهید کرد
مزایای خودشناسی
زمانی‌که به آرامش درونی برسید، تازه متوجه فواید خودشناسی در زندگی خواهید شد. در واقع به این فکر می‌کنید که تلاش و زحماتتان بی‌نتیجه نبوده است. این مهارت خودشناسی به‌دلیل تاثیرات مثبتی که در رفتارهای شما خواهد گذاشت، توجه بیشتری را به خود جلب می‌کند. در ادامه برای آشنایی بیشتر شما به فواید خودشناسی اشاره می‌کنیم.
- بهبود یافتن خودآگاهی
- تصمیم‌گیری‌های عاقلانه و صحیح در زندگی
- بهبود و افزایش یافتن روابط با دیگران
- بالا رفتن میزان رفاه در زندگی
- انعطاف‌پذیرتر شدن در مقابل هر اتفاقی
افراد زیادی هستند که نیاز دارند تا بتوانند به‌درستی در زندگی خود رفتارهای معقولانه‌ای را داشته باشند. به‌همین‌دلیل خودشناسی راهی است که در این زمینه کمک بسیاری خواهد کرد. در‌صورتی‌که نیاز به تغییر باعث شروع یک دوره جدید و مطلوب در زندگی شود، زمان گذاشتن برای آن ارزش دارد. ازآن‌جایی‌که برخی از اتفاقات و نتایج آن در زندگی مربوط به تصمیمات شخصی است، داشتن مهارت خودشناسی کمک‌کننده است.
دوره های مرتبط دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران:
تفاوت اصلی خودشناسی و خودآگاهی
شاید تفاوت خودشناسی و خودآگاهی دلیلی برای شناخت عمیق دنیای درون باشد. به‌علاوه برای درک بهتر شما به بیان این تفاوت‌ها می‌پردازیم. افراد در بسیاری مواقع می‌گویند که این حس دست خودشان نیست. این جمله را بارها هم خودمان و هم افراد نزدیکمان گفته‌اند، دلیل آن می‌تواند نشناختن خود واقعی باشد. در واقع با درک بهتر فرق خودشناسی و خودآگاهی بسیاری از ابهامات برای شما رفع خواهد شد.
- خودشناسی نشان می دهد که در دید دیگران چه شخصیتی دارید، اما خودآگاهی دلیل این امر را مشخص می‌کند.
- در خودشناسی شما بیشتر به این‌که چه کسی هستید، می‌پردازید، اما خودآگاهی افکاری که در ذهنتان هستند را نشان می‌دهد.
- خودشناسی بیشتر صفات را برای شما مشخص می‌کند، اما خودآگاهی دلایل ایجاد این صفات را نشان می‌دهد.
سخن آخر
هر عاملی که بتواند در ایجاد یک زندگی آرام و رضایت‌بخش موثر باشد باید مورد توجه قرار دهید. در واقع مهارت خودشناسی یکی از این عوامل است که نقش مهمی در داشتن تفکرات صحیح دارد. زمانی‌که شما اقدام به تغییر شیوه تفکرتان کنید، آینده خود را تضمین خواهید کرد. به‌همین‌دلیل خودشناسی در رفتار و حالات شما تاثیری ایجاد می‌کند که دچار صدمات کمتری شوید. نتایجی که بعد از خودشناسی در زندگی به‌دست می‌آورید برای دیگران نیز مفید است.
همچنین شما می‌توانید برای شروع کردن این دوره و گذراندن مراحل خودشناسی با مشاوران و روانشناسان سایت در ارتباط باشید. این افراد با راهنمایی‌های درست کمک زیادی به شما در این راه خواهند کرد.
پیشنهاد مطالعه:
خوش بینی یا Optimism در روانشناسی چیست؟
