روانشناسی علم مطالعه ذهن و رفتار است که در آن روانشناسان در تلاشند رفتارها و عملکرد‌های ذهنی را مورد بررسی قرار دهند و به درک درست و کاملی از آن برسند. همچنین تست‌های روانشناسی مجموعه‌ای از سوال‌های کتبی یا شفاهی است. این تست‌ها برای ارزیابی رفتار افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. مطالعه انواع تست‌های روانشناسی و کاربرد هریک کمک می‌کند که جنبه‌های مختلف رفتارهای انسانی درک شود.
یعنی بفهمیم چرا یک نفر در موضوعی خوب است، اما دیگری در موضوعات دیگر مهارت دارد. البته انسان موجودی پیچیده محسوب می‌شود و نمی‌توانیم افراد را در شاخه‌های محدودی تعریف یا طبقه‌بندی کنیم.
انواع تست های روانشناسی چیست؟
تست‌های روانشناسی بسیار متنوع هستند و معمولا برای تشخیص شخصیت و روحیه افراد به‌کار می‌رود. همچنین تست‌های روانشناسی برای فهمیدن استعداد‌های فردی در شغل‌ها و رشته‌های تحصیلی مختلف کاربرد دارد. از رایج‌ترین تست های روانشناسی می‌توان به تست هوش، تست استعداد، تست شخصیت و... اشاره کرد. در ادامه انواع تست‌های روانشناسی و کاربرد هریک را بررسی می کنیم.
- تست هوش
- تست شخصیت
- تست استعداد
- تست هوش عاطفی
- تست روانشناسی عصب شناختی
- تست سرعت و قدرت
- تست علاقه‌مندی
- تست عزت نفس
- تست سلامت روان
- تست افسردگی
- تست درون‌گرایی یا برون‌گرایی
- تست ADHD
1. تست هوش؛ برای تعیین اندازه ظرفیت ذهنی افراد
آلفرد بینه اولین کسی بود که تست هوش را طراحی کرد. او از این تست برای ارزیابی دانش آموزان فرانسوی استفاده کرد تا دانش آموزانی که به کمک و آموزش بیشتری نیاز دارند را مشخص کند. او در حین انجام تست متوجه شد که بعضی دانش آموزان می‌توانند سوالات پیشرفته‌تری را حل کنند. به‌طوری دانش آموزان عادی نمی‌توانستند این سوالات را پاسخ دهند. همچنین متوجه شد که عوامل زیادی در ارزیابی هوش افراد نقش دارند.
همچنین او تست بینه- سایمون را طراحی کرد و پس از تحقیقات و بازنگری تست استنفورد- بینه ساخته شد. این تست هوش به یک تست استاندارد در ایالات متحده آمریکا تبدیل شد. پس از آن تست‌های هوش زیادی برای گروه‌های مختلف مردم طراحی و انجام شد و انواع تست هوش با نام‌های مختلف ایجاد شد. در ادامه نام چند تست هوش رایج و معتبر را عنوان می‌کنیم.
- آزمون پیشرفت فردی وکسلر
- تست ناتوانی‌های شناختی ووداک- جانسون سوم
- تست مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر
- تست هوش استفورد- بینه
- تست موفقیت فردی بیپادی
- تست هوش غیر کلامی جهانی
- تست توانایی تشخیص
همچنین از تست‌های هوش برای اندازه‌گیری میزان استدلال، حل مسئله، مفاهیم انتزاعی و عینی، داوری، یادگیری آکادمیک و یادگیری تجربی به‌کار برده می‌شود. علاوه‌بر این، تست هوش ظرفیت فکری افراد را مشخص می‌کند.
2. تست شخصیت؛ برای درک جنبه‌های شخصیتی افراد
در گذشته برای ارزیابی شخصیت افراد از فرنولوژی استفاده می‌کردند. در فرنولوژی شخصیت بر اساس اندازه برجستگی‌های جمجمه افراد مشخص می‌شد. در تست شخصیت ویژگی‌هایی مانند رفتار، احساسات، نگرش‌ها و... مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. هر تست شخصیت یک متغیر خاص یا مقایسه دو متغیر کاربرد دارد. به‌عنوان‌مثال مشکلات عاطفی نوجوانان با جواب دادن به پرسش‌نامه تست معروف مینه سوتا تشخیص داده می‌شود. این‌گونه ارزیابی‌ها، تست عینی نام دارند.
همچنین نوع دیگر تست شخصیت ارزیابی از طریق تصویر انجام می‌شود. در این‌گونه تست‌ها با استفاده از تصاویر احساسات پنهان، باور‌ها و اعتقادات هر شخص مشخص می‌شود. از تست‌های معروف تصویری می‌توان به تست لکه جوهر رورشاخ و تست ادراک موضوعی اشاره کرد.
3. تست استعداد؛ برای تشخیص مهارت‌های خاص هر فرد
همه انسان‌ها توانایی‌های مخصوص به خودشان را دارند. برای مثال ممکن است یک فرد ذهنی خلاق و هنرمند داشته باشد. اما ممکن است توانایی ریاضی و محاسباتی کمتری داشته باشد. چنین استعداد و مهارت‌های مختلف از طریق تست‌های استعداد شناسایی می‌شود. تست مهارت و استعداد مانند سایر تست‌های روانشناسی انواع مختلفی دارد.
- آزمون GMAT
- آزمون GRE
- آزمون SAT
همچنین تست استعداد برای پیشرفت در کار و تحصیل با انتخاب درست رشته تحصیلی و شغلی کاربرد دارد. علاوه‌بر این، انجام این تست برای ورود به برخی مدارس و مشاغل ضروری است.
4. تست هوش عاطفی؛ برای آگاهی از احساسات
آیا تا به‌حال بدون دلیل عصبانی شده‌اید یا گریه کرده‌اید؟ این احساسات باید کنترل شوند. بنابراین، هر فرد باید احساسات خود را بشناسد و بتواند بدون تاثیر گرفتن از دیگران آن‌ها را مدیریت و تنظیم کند. احساسات و عواطف از طریق تست هوش عاطفی شناسایی می‌شود. به‌طوری که فرد آزمون شونده در موقعیت‌های احساسی مختلف قرار می‌گیرد و با رفتارها و واکنش‌هایی که می‌دهد آزموده می‌شود.
همچنین شرط اصلی این آزمون صداقت شرکت کننده محسوب می‌شود. البته هوش عاطفی افراد تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند شخصیت، ژنتیک و… قرار دارد. علاوه‌بر این، افرادی که هوش عاطفی بالایی دارند، احساس رضایت بیشتری نسبت به زندگی می‌کنند. با این‌حال رفتارها و میزان هوش عاطفی ثابت نیست؛ چراکه هوش عاطفی تمایل زیادی به نوسان و تغییر دارد.
5. تست روانشناسی عصب شناختی؛ ضروری‌ترین آزمون روانشناسی
رفتارها، افکار و سلایق متفاوت انسان‌ها به‌دلیل ساختارها و مسیرهای عصبی مختلف هر شخص است. تست روانشناسی عصب شناختی برای آزمودن و اندازه‌گیری عملکرد شناختی افراد استفاده می‌شود. برای مثال میزان حافظه افراد را اندازه‌گیری می‌کند.
همچنین این تست برای ارزیابی بیماری آلزایمر، آسیب مغزی، افسردگی و… کاربرد دارد؛ چراکه پزشکان برای درمان این‌گونه بیماری‌ها، باید ریشه و دلیل به‌وجود آمدن آن را بدانند. این تست مواردی مثل حافظه، زبان، عملکرد، بینایی و… را مورد آزمایش و بررسی قرار می‌دهد.
6. تست سرعت و قدرت؛ آزمایش عملکرد افراد
در تست سرعت و قدرت عملکرد افراد بر اساس سرعت کارشان مورد آزمایش قرار می گیرد. به‌عنوان‌مثال آزمون توانایی دفتری یک نوع تست سرعت و قدرت به‌حساب می‌آید. همچنین نوع دیگر این تست که دشوارتر است، آزمون قدرت نام دارد.
در این تست به متقاضی هر چقدر که بخواهد وقت داده می‌شود و فرد بر اساس توانایی در پاسخگویی صحیح به سوالات امتیاز می‌گیرد. یکی از تست‌های معروف آن Tweezers Dexterity است که در آن مهارت و قدرت دست آزمون دهنده مشخص می‌شود.
7. تست علاقه‌مندی؛ برای مشاوره شغلی
آزمون علاقه‌مندی معمولا برای انتخاب شغل یا رشته تحصیلی به‌کار می‌رود. این تست شامل مواردی در مورد فعالیت‌های روزمره است که متقاضی اولویت‌های خود را انتخاب می‌کند. همچنین براساس این تست شغل‌های موردعلاقه فرد مشخص می‌شود و در صورت مشغول شدن احتمال رضایت و موفقیت بیشتر از سایر افراد است.
8. تست عزت نفس؛ کمک در افزایش احترام به خود
با انجام تست عزت نفس از میزان ارزشی که به خود می‌دهید آگاه می‌شوید؛ چراکه عزت نفس پایین باعث احساس بد دائمی نسبت به خود می‌شود و این بسیار آزار دهنده است. در این شرایط فرد احساس شکست می‌خورد و از انجام کارهای جدید می‌ترسد. همچنین باعث کم توجهی به خود می‌شود که این کار سلامتی جسمی فرد را نیز به‌خطر می‌اندازد.
همچنین اعتماد به‌نفس بیش از حد نیز یک رفتار مضر به‌شمار می‌رود. افراد با اعتماد به‌نفس کاذب و بیش از اندازه، دچار خودشیفتگی و تکبر می‌شوند. البته داشتن عزت نفس به اندازه بسیار مفید است؛ زیرا فرد دارای عزت نفس و اعتماد به‌نفس به اندازه می‌تواند انتقادات منفی را از خود دور کند و دید واقعی و صادقانه‌ای از خودش داشته باشد.
9. تست سلامت روان؛ تست مهم روانشناسی
همه انسان‌ها در زندگی خود شرایطی را تجربه می‌کنند و با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شوند که ذهن و روانشان را درگیر می‌کند. ممکن است این شرایط باعث به‌وجود آمدن مشکلات روانی شوند. با انجام تست سلامت روان می‌توان به این‌گونه مشکلات پی برد و با درمان به‌موقع مشکل یا بیماری را برطرف کرد. همچنین از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کرد.
10. تست افسردگی؛ برای رهایی از احساس غم مزمن
بسیاری از افراد در مقطعی از زندگی برای مدت کوتاهی احساس ضعف و ناامیدی می‌کنند. اما کسانی که افسردگی مزمن دارند، احساس غم شدید، ناامیدی، خستگی، افکار مرگ دست و پنجه نرم می‌کنند. این‌گونه حس‌ها می‌تواند طاقت فرسا باشد، اما افسردگی درمان می‌شود. اولین قدم برای درمان افسردگی انجام تست افسردگی محسوب می‌شود. با استفاده از این تست میزان افسردگی افراد مشخص می‌شود و می‌توان درمان مناسب را شروع کرد.
11. تست درون‌گرایی یا برون‌گرایی؛ برای شناخت خود
اگر شما خون گرم و اجتماعی هستید و می‌توانید به‌راحتی احساسات خود را نشان دهید، به احتمال زیاد شخصیت اجتماعی برون‌گرا دارید. در مقابل اگر در جمع احساس راحتی نمی‌کنید و انرژی ذهنی خود را از طریق تنهایی و جمع‌های کوچکتر می‌گیرید یک فرد درون‌گرا هستید.
با این‌حال نمی‌توان انسان‌ها را به‌طور دقیق در دسته برون‌گرایی یا درون‌گرایی قرار داد. بلکه درون‌گرایی و برون‌گرایی یک طیف وسیع محسوب می‌شود و هر فرد در نقطه خاصی از این طیف جای می‌گیرد. شما می‌توانید با انجام این تست از میزان درون‌گرایی یا برون‌گرایی خود آگاه شوید. این کار باعث افزایش آگاهی و شناخت از شخصیت خود می‌شود.
12. تست ADHD؛ آزمودن میزان تمرکز
ADHD یا بیش‌فعالی یک بیماری روانی عدم تمرکز است. این بیماری در میان کودکان رایج‌تر است و در بیشتر مواقع با گذشت زمان و بزرگتر شدن درمان می‌شود. اما برخی بزرگسالان نیز به این بیماری مبتلا هستند. بیماری عدم تمرکز می‌تواند در روابط با دیگران و موقعیت‌های شغلی تاثیرگذار باشد. با انجام تست ADHD میزان تمرکز مشخص می‌شود و در صورت داشتن مشکل تمرکز کم یا عدم تمرکز می‌توانید درمان مناسب را انجام دهید.
دوره های روانشناسی مرتبط دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران:
- دوره تست رورشاخ
- دوره نمره‌گذاری و تفسیر تست NEO
- دوره جامع تست استنفورد بینه
- دوره نمره گذاری و تفسیر تست mmpi
کاربردهای انواع تست های روانشناسی
انواع تست‌های روانشناسی برای درک یا تحلیل مهارت‌های فرد انجام می‌شود. در این تست‌ها ویژگی‌های فردی آن شخص از جمله شخصیت، موفقیت، استعداد و عملکرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این قسمت چند مورد اصلی کاربرد تست‌های روانشناسی بیان می‌شود.
- تشخیص روانشناختی
- تشخیص رفتارهای خاص
- تشخیص توانایی یادگیری
- ورود به شغل
- درک تفاوت‌های فردی
- مطالعه و پژوهش
- برای افزایش خودآگاهی و شناخت خود
همچنین اگر قصد انجام درمان با شرکت در جلسه تراپی دارید با انجام تست روانشناسی مربوط به آن می‌توانید متوجه شوید جلسه تراپی چقدر روی مشکل شما تاثیرگذار است.
وبسایت های رایگان انواع تست های روانشناسی
پس از آشنایی با انواع تست‌های روانشناسی و کاربرد هریک نوبت به انجام آزمون می‌رسد. سایت‌های معتبر زیادی برای انجام تست‌های روانشناسی وجود دارد. شما می‌توانید بر اساس موارد استفاده سایت‌های تست روانشناسی رایگان را پیدا کنید. در این بخش چند مورد از وبسایت‌های انواع تست‌های روانشناسی را عنوان می‌کنیم. همچنین ویژگی‌ها و کاربرد هریک را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
- وبسایت Study؛ تست‌های متنوع روانشناسی – مطالب و ویدئوهای جالب روانشناسی – به زبان انگلیسی
آدرس سایت: https://study.com/academy/lesson/psychological-test-definition-types-examples.html
- وبسایت psycho test؛ انواع تست‌های روانشناسی جالب و خودشناسی- رایگان – به زبان انگلیسی
آدرس سایت: https://psycho-test.org/en.html
- وبسایت psychology today؛ انواع تست‌های روانشناسی و کاربرد هریک- از جمله تست سلامت روان، تست روانشناسی افسردگی، درون‌گرایی و برون‌گرایی و… – امکان یافتن تراپیست – به زبان انگلیسی
آدرس سایت: https://www.psychologytoday.com/us/tests/health/mental-health-assessment
- وبسایت ای‌سنج؛ تعداد زیادی تست روانشناسی- به زبان فارسی- کاملا رایگان -مجله‌های کاربردی در مورد روانشناسی
آدرس سایت: https://esanj.ir/
- وبسایت کاربوم؛ انواع تست‌های روانشناسی شخصیت و تست شخصیت شناسی شغلی معتبر – از جمله تست MBTI و تست نئو
آدرس سایت: https://karboom.io/assessments
- وبسایت تست و تایپ؛ کامل‌ترین تست MBTI – امکان ارزیابی گروهی و سازمانی- استعدادیابی نوجوانان
آدرس سایت: https://testotype.com/home/exams
- جهت انجام تست های شخصیت شناسی حضوری می توانید به کلینیک هی زنجیره ای روانشناسی خانه همدلی هفتاد مراجعه فرمایید
آدرس سایت: https://haftadlife.com
معایب و محدودیت های انواع تست روانشناسی
همانطور که دیدید تست‌های روانشناسی مزایای زیادی دارند و در شناخت روحیه افراد بسیار مفید هستند. اما این آزمون‌های روانشناسی معایبی نیز دارند. از جمله این‌که انواع تست‌های روانشناسی به‌گونه ای انجام می‌شود که در برخی شرایط قابل اعتماد نیستند. به‌طوری‌که ممکن است برخی از شرکت‌کننده‌های تست دروغ بگویند و این باعث می‌شود نتیجه آزمون کاملا متناقض باشد.
در واقع نتیجه آزمون را سوالات آن تعیین نمی‌کند بلکه امتیاز و نتایج بر اساس نظر پرسشگر مشخص می‌شود. همچنین بهترین انواع تست شخصیت شناسی جهان هم ممکن است با گذشت زمان و به‌روز شدن یافته‌ها و اطلاعات روانشناسی جامعه، منسوخ شوند و تست‌های دیگری جای آن‌ها را بگیرد.
کلام آخر
بنابراین با اطلاع از انواع تست‌های روانشناسی و کاربرد هریک می‌توان در زمینه‌های مختلف به‌خصوص در خودشناسی، انتخاب رشته تحصیلی یا شغلی استفاده کرد. چراکه شناخت توانایی‌های فردی در پیشرفت و موفقیت در زندگی نقش به‌سزایی دارد. همچنین شناخت شخصیت اطرافیان در بهبود روابط کمک کننده است. علاوه‌بر این، امروزه در سراسر جهان از تست‌های روانشناسی معتبر در آزمون‌های استخدامی استفاده می‌شود.
سوالات متداول در مورد انواع تست های روانشناسی و کاربرد هر یک
- انواع تست‌های روانشناسی در چند دسته طبقه‌بندی می‌شوند؟
انواع تست های روانشناسی در 3 دسته اصلی آزمون‌های انفرادی یا گروهی، تست‌های ابزاری یا کاغذ مدادی و آزمون‌های موفقیت و هوش طبقه‌بندی می‌شوند.
- تست‌های روانشناسی استاندارد چه ویژگی هایی دارند؟
آزمون‌هایی که برای هر تست خاص شرایط مخصوصی دارند، تست استاندارد محسوب می‌شود. همچنین آن تست برای آزمایش مورد خاصی مانند هوش یا شخصیت کاربرد دارد.
- تست سلامت روان برای چه‌کسانی مناسب است؟
تست سلامت روان برای بزرگسالان طراحی شده است. کسانی که علائم پریشانی و اختلالاتی را تجربه می‌کنند که باعث مشکل شدن انجام وظایف مهم و حتی کارهای ساده روزمره می‌شود.
- انگیزه شرکت در تست‌های روانشناسی چیست؟
انگیزه و دلیل اصلی انجام آزمون‌های روانشناسی کشف ویژگی‌های ذهنی، روانی و عاطفی هر فرد است. امتیازهای کسب شده در آزمون اندازه و شدت ویژگی‌های رفتاری و روانی فرد را نشان می‌دهد.
بیشتر بخوانید:
