مشکلات روانی مانع پیشرفت در زندگی خواهند بود. اگر در رفتارهای اطرافیان خود مشکلاتی را احساس کردید، ممکن است اختلال روانی داشته باشند. این اختلال به شکل ناهنجاری در احساس، رفتار یا تفکر فرد نشان داده می‌شود. وقتی عملکرد در موقعیت‌ها و زمان‌های مختلف دچار مشکل گردد، اختلالات روانی در علم روانشناسی را ایجاد می‌کند. در بسیاری مواقع اختلالات روانی می‌توانند روند زندگی فرد را با موانعی مواجه کنند که رفع آن زمان‌بر است. شاید نیاز باشد که با اختلالات روانی، شایع‌ترین و شدیدترین اختلالات و درمان آن‌ها آشنا شوید. در ادامه به این موارد که تاثیر زیادی در بهبود کیفیت زندگی شما خواهند گذاشت را ارائه کرده‌ایم.
اختلالات روانی چیست؟
اختلالات روانی سندرمی هستند که در برخی از افراد به‌صورت خیلی واضح نمایان می‌شوند. در واقع این اختلالات روانی در علم روانشناسی به‌عنوان یک بیماری شناخته شده است. اختلالات در تمامی جوانب زندگی تاثیرات منفی خواهد گذاشت و به‌شکل یک عادت رفتاری می‌شود که کنترل کردنشان سخت است. در واقع فرد از این‌که نمی‌تواند یک زندگی عادی داشته باشد، در رنج است و پیدا کردن دلیل آن نیاز به تخصص دارد.
این بیماری روانی ادراک و تصمیمات را تحت تاثیر قرار می‌دهد و ممکن است دیگر فرد نتواند به‌صورت عادی رفتار کند. همچنین افراد وقتی دچار این اختلالات می‌شوند، علائمی از خود نشان خواهند داد که در بسیاری موارد قابل تشخیص است. اگر دلیل استرس، اضطراب و دیگر حالات مشخص شود، قطعا مشکلات کمتری را در زندگی ایجاد می‌کند.
زمانی‌که شما از این اختلالات مطلع باشید، رفتار منطقی‌تری را با کسانی که درگیرش هستند را خواهید داشت. همین موضوع تاثیر زیادی را در واکنش‌های آن‌ها در اجتماع ایجاد می‌کند. در واقع میزان کمک‌رسانی به چنین افرادی در خانواده و جامعه بیشتر می‌شود و کمتر اذیت خواهند شد.
به‌علاوه آگاهانه رفتار کردن با افرادی که دچار اختلالات روانی مختلفی هستند، زندگی آرام‌تری را رقم می‌زند. به‌همین‌دلیل شما بهتر است که میزان آگاهی نسبت به اختلالات روانی را افزایش دهید. اختلالات در جامعه به‌قدری در حال افزایش است که به یک رفتار معمولی در برخی زمینه‌ها محسوب می‌شود. در نتیجه برای روانشناسان نیز این وضعیت نشان‌دهنده یک بحران در حال گسترش خواهد بود.
شایع ترین انواع اختلالات روانی
اختلالات روانی از آن دسته مشکلات روحی محسوب می‌شوند که از تنوع بالایی برخوردارند و نیاز به شناخت دقیق‌تری دارند. هر کدام از این اختلالات می‌توانند بر بخشی از رفتار و تفکر تاثیر بگذارند. در واقع اختلال روانی برای تمامی افراد به‌صورت یکسان نمایان نمی‌شود. برای این‌که آشنایی بیشتری را در این زمینه پیدا کنید، مواردی را ارائه می‌کنیم.
از جمله شایع ترین علائم روان پریشی و اختلالات روانی شامل موارد زیر است:
- هذیان‌گویی و توهم
- نداشتن تمرکز مخصوصا حین صحبت کردن
- نوسانات خلقی شدید
- افسردگی و اضطراب، بخصوص بدون هیچ دلیلی
- افکار منفی و سوءظن
- گوشه‌گیری، انزوا و عدم اشتیاق به معاشرت با یگری
- اختلالات ذهنی و عم توانایی در تنظیم برنامه خواب
- داشتن افکار خودکشی
- وسواس فکری شدید
اختلال دو قطبی؛ همراه بودن با تغییرات خلقی
وقتی فرد با تغییرات خلقی مواجه شود و یا سطح انرژی در آن تغییر کند، اختلال دو قطبی دارد. در واقع این بیماری از تکرار شدن افسردگی یا شیدایی کاملا قابل تشخیص است. همچنین فعالیتهای فرد از حالت عادی خارج خواهد شد. به‌علاوه توهم داشتن از حالات حاد دوقطبی بودن محسوب می‌شود.
علت
- عوامل ژنتیکی و اختلال وضعیت هورمون‌ها
- عوامل محیطی
- اضطراب و استرس شدید
- مصرف شدید مواد مخدر و الکل
- برخی از بیماری‌های مغزی
انواع
- اختلال دوقطبی نوع یک: با تجربه یک دوره از حالت شیدایی یا مانیا که امکان دارد با افسردگی همراه باشد؛
- اختلال دوقطبی نوع دو: بیمار در این مورد افسردگی شدیدی را تجربه کرده و می تواند همراه با حالت مانیا باشد؛
- اختلال دوقطبی ادواری یا سیکلوتایمی: علائمی مشابه با نوع دوم دارد.
- اختلال دوقطبی تناوبی یا پیش‌رونده: اکثر بیماران در این حالت بیش از چهار بار در سال نوسانات روحی و خلقی را تجربه می کنند.
علائم اختلال دو قطبی در دوره شیدایی یا مانیا:
- اعتمادبه‌نفس بیش از حد و صحبت کردن باصدای بلند
- حال خیلی خوب، پرنشاط و پرانرژی
- افزایش فعالیتهای فیزیکی
- پریشانی و اختلال در خواب
علائم اختلال دو قطبی در زمان افسردگی:
- غلبه کردن حس غم و ناامیدی و حتی ترغیب شدن به خودکشی
- اضطراب، استرس، خستگی شدید و در برخی موارد احساس درد بدون آسیب فیزیکی
- کاهش تمرکز و بهره‌وری در امور و فعالیت های روزمره
- اختلال خواب و خوردن
درمان
- شرکت در جلسات روان درمانی
- مصرف داروهایی مانند داروهای ثتبیت کننده خلق و رفع اختلال خواب جهت استراحت کافی و بهبود وضعیت بیمار
دوره های مرتبط دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران:
اختلال Ocd/وسواس فکری؛ کمال‌گرایی و نظم بیش‌از اندازه داشتن
اختلالات روانی Ocd یا وسواس فکری در بین افراد زیادی قابل مشاهده است. در واقع وسواس اجباری در فرد می‌تواند باعث شود تا روند یک زندگی عادی را تجربه نکند. این شخص همیشه نگران خواهد بود که رفتارشان مطابق معیارهای ذهنی که دارند، انجام می‌شود یا خیر. در واقع علائم اختلال روانی مانند Ocd با نظم و کمال‌گرایی زیاد مرتبط است. همچنین در این مشکل روانی انعطاف‌پذیری خیلی دیر اتفاق می‌افتد.
علت
- عوامل ژنتیکی
- عوامل محیطی و درگیری والدین و اطرافیان نزدیک به بیماری وسواس فکری
- درگیری با آسیب های روحی و جسمی در کودکی
- عفونت استرپتوکوک در کودکان
علائم
- وسواس فکری
- رفتار های قانون مدار سختگیرانه
- می تواند در قالب رفتار های روزمره، اعتقادات، وسواس های نظافت، رابطه و …
- داشتن حس یک جای کار میلنگه، مضطرب بودن و هراس داشتن در فرد
درمان
- شرکت در جلسات روان درمانی
- درمان شناختی رفتاری (CBT)
- داروهای مهارکننده های سروتونین (SRIs) و سروتونین (SSRIs)، داروی ضد افسردگی کلوميپرامين فلوکستین، فلووکسامین و سرترالین نیز برای بهبود این اختلال استفاده می شود.
اختلال یادگیری؛ کند بودن در درک مفاهیم
اختلالی که باعث می‌شود تا آموزش دیدن سخت و کند صورت گیرد. همچنین فرد نمی‌تواند خیلی راحت مطالب را در ذهن تحلیل کند. به‌همین‌دلیل برای یاد گرفتن نیاز به زمان بیشتری دارد و از شیوه‌های مختلفی برای آموزش دادن باید استفاده کرد.
علت
- ژنتیک و داشتن سابقه بیماری در خانواده
- امکان ابتلا در دوران بارداری (محدودیت های رشد در رحم یا زایمان زودرس) و نوزادی
- مصرف شدید الکل و مواد مخدر در دوران بارداری
بیشتر بخوانید: شایع ترین انواع اختلالات یادگیری کودکان
اختلال سلوک؛ اختلالی مستمر داشتن
از اختلالاتی است که از زمان کودکی ادامه‌دار خواهد بود و در دوران بزرگسالی به مشکلی حاد تبدیل می‌شود. این مشکل در علم روانشناسی بیان‌کننده تکرار یک الگوی رفتاری است که باعث در نظر نگرفتن حقوق دیگران خواهد شد.
اختلال خلقی؛ ایجاد‌کننده تغییرات در خلق
اختلالی که به خلق فرد مرتبط است و تغییرات خلقی آن در جامعه کاملا نشان‌دهنده شخصیتش خواهد بود. در واقع فرد در روند انجام بسیاری از کارها در زندگی با مشکل مواجه می‌شود. همچنین اختلالاتی مانند دوقطبی و تک‌قطبی را در چنین افرادی می‌توانید مشاهده کنید.
اختلال شخصیتی؛ سخت شدن هماهنگی با دیگران
با مشکلاتی که در الگوی فکری و رفتاری ایجاد می‌شود، فرد قادر به برنا‌مه‌ریزی دقیقی برای آینده نخواهد بود. به‌همین‌دلیل در درک و هماهنگ شدن با موقعیت‌ها به اختلافاتی با دیگران برمی‌خورد. همچنین محدودیت در روابط را هنگامی‌که به فعالیتهای اجتماعی می‌پردازد، متوجه می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اختلال چند شخصیتی یا اختلال هویت تجزیه‌ای
اختلالات روانی در کودکان؛ دلیلی برای نداشتن رفتار عادی در روابط
مشکلات روانی در کودکان نیاز به دقت بیشتری دارد؛ زیرا در صورت درمان نشدن، ادامه‌دار می‌شود. اگر بتوانید زمانی‌که از روابط اجتماعی کناره‌گری می‌کنند یا غمگین هستند، درمان شوند، عالی است. در واقع کودکان رفتارهایی را از خود نشان می‌دهند که در حالت عادی نباید داشته باشند. هر رفتاری که خارج از کنترل باشد می‌تواند آسیب ایجاد کند.
اختلالات روانی در سالمندان؛ درگیری با مشکلات بیشتری در رفتارها
اختلالاتی که در دوران بزرگسالی افراد با آن مواجه می‌شوند در بسیاری مواقع قابل درمان است. در واقع اگر هر نوع تغییر در رفتار، افکار و احساسات را جدی بگیرید، کمتر دچار مشکل می‌شوید. این اختلالات در ذهن، ارتباط، اضطراب و دیگر موارد نشان داده خواهد شد.
اختلالات روانی در نوجوانان؛ بزرگ‌ترین دغدغه والدین
از مهم‌ترین دغدغه‌های والدین اختلالات رفتاری است که نوجوانان با آن مواجه هستند. کیفیت زندگی در خانواده و جامعه می‌تواند در درگیر شدن نوجوانان به اختلالات روانی کمک کند. در واقع افسردگی، اضطراب، اختلالات رفتاری، اختلال در خوردن از مواردی است که نوجوانان با آن برخورد می‌کنند.
اختلال استرس بعد از سانحه؛ نیاز به زمان بیشتری برای درمان
این مشکل روانی بعد از یک اتفاق وحشتناک ایجاد خواهد شد. در واقع این نوع اختلال را می‌توان بلایای طبیعی، جنگ و هر نوع مسئله صدمه‌آور به ذهن فرد دانست. به‌علاوه درک کردن این عوامل بسیار زمان‌بر است. علائمی که در این افراد مشاهده می‌شود کابوس، ناتوانی در کنترل کردن افکار خواهد بود. همچنین در‌صورت درمان نشدن آن فرد غرق در افکارش می‌شود و از دنیای واقعی دور خواهد شد.
برای هر یک از اختلالات روانی نیاز است که به‌صورت خیلی دقیق بررسی‌هایی انجام شود. به‌علاوه در نظر گرفتن دلیل این اختلالات روانی در علم روانشناسی می‌تواند باعث برگرداندن افراد به زندگی عادی گردد. افراد زیادی هستند که درکی از مشکلات روانی خود ندارند؛ زیرا اطرافیان هیچ عکس‌العملی را نشان نمی‌دهند.
برای درمان مشکلات روانی از کجا شروع کنیم؟
بهترین زمان برای درمان اختلالات روانی در علم روانشناسی مشاهده اولین علائمی است که فرد از خود نشان می‌دهد. اگر با رفتاری غیر عادی مواجه شدید، بهترین کار مشورت گرفتن از پزشک است. در واقع اولین مرحله برای درمان یک اختلال روانی تشخیص آن خواهد بود. همچنین در تمامی زمینه‌های روانی مشکلات را باید در ابتدای بروزش درمان کرد. به‌همین‌دلیل تشخیص اختلال روانی یکی از مهم‌ترین قدم‌ها برای درمان آن محسوب می‌شود.
بسیاری از علائم اختلال روانی به‌صورت موقتی هستند و با چند جلسه درمان توسط روانشناس برطرف می‌شوند. بسیاری از افراد از بیان مشکلات خود و رفتن به پیش روانشناس خجالت می‌کشند و احساس ضعف می‌کنند. در صورتی‌که برای بهبود کیفیت زندگی و روابط اجتماعی داشتن یک روان و ذهن سالم ضروری است. بسیاری از مشکلات با صحبت کردن و چند تمرین ساده حل می‌شوند. به‌همین‌دلیل نگرانی در این زمینه با پیشرفت‌های علم روانشناسی معنا بی‌معنا خواهد بود.
شاید روش‌هایی مانند درمان‌های دارویی و بستری شدن در شرایطی اتفاق افتد که علائم فرد از حد عادی گذشته باشد. در واقع در چنین شرایطی خطرات جانی نیز ممکن است، اتفاق بیفتد. به‌همین‌دلیل در ابتدا با روانکاوی و صحبت کردن در مورد مواردی که باعث اذیت شدن فرد می‌شود باید شروع گردد.
هر زمانی‌که درمان در جریان عادی خود به سمت بهبود پیش رود، نشان‌دهنده مسیر درست است. اگر درمانی که پیش می‌برید اثری نداشته باشد باید به سمت استفاده از دارو برای کنترل بیماری رفت. در برخی مواقع این مرحله کمک زیادی به درمان اختلال روانی می‌کند، اما نباید به این داروها اعتیاد پیدا کرد.
سخن آخر
در یک زندگی عادی، داشتن توجه‌‌به تغییرات ناگهانی و عکس‌العمل‌های غیر عادی نیاز به اهمیت دارد. در برخی مواقع ممکن است که دچار اختلالات روانی شده باشید که متوجه آن نیستید. به‌همین‌دلیل هر نوع علائمی که نشان‌دهنده اختلال روانی باشد را مورد بررسی قرار دهید. اگر علائمی دارید، حتما با یک روانشناس مشورت کنید و درمان خود را در اولین فرصت انجام دهید. در واقع نتیجه‌ای که در این مقطع دست خواهید یافت از هزینه کمتری برخوردار است.
اگر در مورد علائم و راه‌های تشخیص اختلال روانی مطمئن نیستید با مشاوران سایت ارتباط بگیرید. این کارشناسان مجرب مسیر درستی را به شما نشان خواهند داد که سریع‌تر بهبود یابید.
فراموش نکنید که اختلالات روانی در علم روانشناسی در صورتی‌که به‌موقع مورد بررسی قرار نگیرد، خطرناک است. در بسیاری مواقع درمان اولیه بسیار راحت‌تر خواهد بود.
مقالات مرتبط:
