فقط با داشتن ضریب هوشی بالا و تخصص، نمی‌توان در کار و زندگی موفق شد؛ علاوه‌بر این شما به مهارت‌های نرمی مانند نظم، انگیزه و همدلی هم نیاز دارید. از روانشناس‌های برجسته‌ای که این دیدگاه را قبول دارد دنیل گولمن نام برد که بیشتر مطالعاتش در همین زمینه بوده است. مهارت های نرم و سخت هر دو از اهمیت بالایی برخوردار هستند. با‌این وجود اطلاعات مردم نسبت به مهارت‌های نرم کمی پایینتر از مهارت‌های سخت است. به‌همین دلیل در این مقاله ابتدا مهارت نرم و سخت را توضیح می‌دهیم و سپس آن‌ها را با یکدیگر مقایسه می‌کنیم.
مهارت های نرم
مهارت‌های نرم، نوعی ویژگی‌های شخصیتی و مهارت‌های بین فردی از دسته کلی مهارت های زندگی محسوب می‌شوند. به‌طور کلی مهارت‌های نرم توانایی فرد در تعامل‌کردن و شیوه اثر‌گذاری با افراد در محیط کار را می‌سنجد. درواقع مهارت‌های نرم را می‌توان مکمل مهارت‌های سخت دانست. علاوه‌بر این برخی از روانشناسان از اصطلاح هوش هیجانی EQ برای توصیف‌کردن مهارت‌های نرم استفاده می‌کنند. چون می‌توان گفت هر دو به‌نوعی به یکدیگر مرتبط هستند. ولی مهارت نرم بیشتر در حوزه کاری مشخص می‌شود. ولی هوش هیجانی فراتر از حوزه کاری است.
از جمله مهارت‌های نرم می‌توان از مهارت‌هایی مثل مهارت‌های ارتباطی، گوش‌کردن، حل‌مسئله، مدیریت زمان، رهبری و همدلی نام برد. درواقع مهارت‌های تخصصی باعث می‌شوند شما در محیطی استخدام شوید، ولی در پایان مهارت‌های نرم هستند که شما را در سرکار نگه می‌دارند. زیرا در هر صورتی شما در هر جایی بخواهید مشغول به کار شوید، با افرادی مثل کارمندان، کارفرماها یا مشتریان تعامل خواهید دارید. بنابراین، نمی‌توان از سافت اسکیل اجتناب کرد
برای مثال شما اگر هر کار و فعالیتی را به‌خوبی انجام دهید، ولی نتوانید آن را قبل از ضرب الاجل تمام کنید، در ادامه ممکن است در کارتان به مشکل بربخورید. علاوه‌بر این مهارت‌های نرم برخلاف مهارت‌های سخت قابل انتقال به دیگران هم هستند؛ یعنی بدون افراد یک تیم می‌توانند مهارت‌های نرم را به‌یکدیگر یاد دهند.
انواع مهارت های نرم
در این بخش از مهم‌ترین مهارت‌های نرمی که هر سازمان و شرکتی به آن به‌طور معمول توجه می‌کند را شرح داده‌ایم.
ارتباطات
ارتباطات قوی و اثرگذار بین افراد یک تیم ضروری است. درواقع این‌جا منظور از ارتباط قوی تنها انتقال‌دادن پیام‌ها و مفاهیم به‌شیوه‌ای واضح و قانع‌کننده نیست، بلکه درک‌کردن نیازهای دیگران و پاسخی صحیح به یکدیگر است. به‌همین دلیل کارفرماها همیشه به‌دنبال افرادی هستند که در کارهای گروهی بتوانند روابط قوی با اعضای تیم ایجاد کنند.
از مهارت‌های ارتباطی مهم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- ارتباط کلامی
- ارتباط غیر‌کلامی
- ارتباط نوشتاری
- مهارت‌های ارائه
رهبری
یک رهبر خوب توانایی انگیزه‌دادن به افراد برای رسیدن موفقیت را دارد؛ یعنی یک رهبر می‌تواند چشم‌انداز روشنی را به اعضای تیم نشان دهد و آن‌ها را با یکدیگر متحد کند. بنابراین، هر تیم و گروهی نیاز به یک رهبر خوب برای دستیابی به موفقیت را دارد.
برخی از مهارت‌های رهبری شامل موارد زیر می‌شوند:
- مربیگری و راهنمایی
- مدیریت
- تفکر استراتژیک
خلاقیت
خلاقیت یعنی فکر‌کردن، خارج از چارچوب‌ها و بدیهیاتی است که در کار فرض می‌شوند. بنابراین، خلاقیت ذهن کنجکاو و ریسک‌پذیری می‌خواهد که با‌استفاده از آن بتواند مسائل را از دیدگاه و زوایای متفاوتی ببیند و با آن‌ها نوآورانه برخورد کند.
از جمله مهارت‌های خلاقیت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- طوفان فکری
- خیال‌پردازی
- کنجکاوی
- آزمایش
مدیریت زمان
مدیریت زمان یعنی اولویت‌بندی کارها، چینش درست وظایف و انجام‌دادن بهینه کارها در یک زمان مشخص است. به‌همین دلیل مدیریت زمان به نظم و انضباطی نیاز دارد تا با استفاده آن از حواس‌پرتی و اتلاف وقت پرهیز کند. بنابراین، افرادی که مدیریت زمان خوبی دارند، در چشم سایر افراد قابل‌اعتمادتر و کاردرست‌تر بیشتر به‌نظر می‌رسند.
برنامه‌ریزی و تعیین اهداف را می‌توان زیرگروهی از مهارت‌های مدیریت زمان حساب کرد.
سازگاری
همیشه در هر ممکن است با چالش‌های غبرمنتظره‌ای روبه‌رو شوید. بنابراین، مهارت سازگاری باعث می‌شود که شما بتوانید با موقعیت‌ها، چالش‌ها و مسئولیت‌های جدید خود را بهتر تطبیق دهید و عملکرد خوبی در کار نشان دهید.
مهارت حل مسئله
مهارت حل مسئله باعث می‌شود که تصمیم‌های درست هوشمندانه‌‌ای را در مسائل بگیرید. با‌استفاده از این مهارت می‌توانید بهترین راهکارها را شناسایی کنید و در زمان کمتری کار را به اتمام برسانید.
اخلاق کاری
اخلاق کاری متعهد‌بودن فرد نسبت به شغل خود را نشان می‌دهد. بنابراین، با داشتن اخلاق کاری مناسب می‌توانید اعتبار بیشتری را شغل خود به‌دست آورید. درواقع اخلاق کاری مجموعه‌ای از ارزش‌ها، باورهایی است که بر نحوه رفتار و تصمیم‌گیری شما در محیط کار تاثیر می‌گذارد.
زود به موقع‌رسیدن به سرکار و جلسات مهم، مسئولیت‌پذیری و قابل‌اعتماد بودن را می‌توان از موارد اخلاق‌کاری حساب کرد.
بیشتر بخوانید: علت ناتوانی در تصمیم گیری
مدیریت تضاد
مدیریت تضاد نحوه رسیدگی به اختلافات و درگیری‌های یک گروه به‌طرزی صحیح و سازنده است. درواقع شخصی که مدیریت تضاد خوبی دارد، باید بتواند اهداف و منافع مشترک را بین طرف‌های درگیر پیدا کند و از آن برای احیای هم‌بستگی استفاده کند. همچنین مدیریت تضاد بین مهارت‌های گوش‌کردن، همدلی، مذاکره و فعالیت گروهی نقاط اشتراک زیادی دارد؛ بنابراین، برای تقویت مدیریت تضاد باید این مهارت‌ها هم فرا بگیرد.
بیشتر بخوانید: مهارت های توسعه فردی
مهارت های سخت؛ توانایی منحصربه‌فرد برای انجام کارهای تخصصی
مهارت‌های سخت دانش‌ها و توانایی‌های تخصصی محسوب می‌شود که بعضی از شغل‌ها به آن نیاز دارد. از جمله این مهارت‌ها می‌توان به نحوه کار با ابزارهای فنی، پلتفرم‌ها برنامه‌های کامپیوتری و نحوه انجام‌دادن برخی وظایف اشاره کرد. برای یادگرفتن این مهارت‌ها باید دوره‌های آکادمیک یا آموزشی را طی کنید.
انواع مهارت های سخت
همه مهارت‌های سخت را به‌دلیل گسترده‌بودن و زیادبودن آن‌ها نمی‌توان در یک بخش خلاصه کرد. به‌همین دلیل بیشتر، مهارت‌های سختی امروزه در بازار خواهان زیادی دارد را سعی کرده‌ایم، معرفی می‌کنیم.
پرتقاضاترین مهارت‌های سخت در سال 2023:
- مهارت‌های مدیریتی مانند MBA و DBA
- مهارت فروش
- توسعه نرم‌افزار
- مدیریت نرم‌افزار
- علوم کامپیوتر
- مدیریت مالی
- SQL
- پایتون
- جاوا
- جاوااسکریپت
- حسابداری
- مایکروسافت آزور
- مایکروسافت اکسس
مهارت‌های تحلیل و آنالیز‌کردن داده‌ها:
- آنالیز داده‌ها
- مهندسی داده
- آنالیز مالی
- آزمون‌های آماری
- تجزیه و تحلیل SWOT (نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و خطرها)
- تجزیه و تحلیل وب
- سئو
مهارت‌های نوشتاری:
- نگارش‌های آکادمیک
- وبلاگ‌نویسی
- محتوانویسی
- کپی‌رایتینگ
- ویراستاری
- پروپوزال‌نویسی
- تحقیق و گزارش
- گزارش‌های فنی و تخصصی
- ترجمه
- دیجیتال مارکتینگ
بیشتر بخوانید: هرم مهارت های مدیریت کسب و کار
تفاوت اصلی مهارت های نرم و سخت
مهارت‌های سخت و نرم در نحوه یادگیری، استفاده و طرز تطابق آن‌ها با همدیگر تفاوت‌های زیادی دارد که این‌ها را شرح می‌دهیم.
مهارت‌های سخت را به‌طور معمول باید از طریق آموزش و تجربه عملی بدست آورید. درواقع در مهارت سخت فرایند یادگیری به‌صورت پیوسته گام‌به‌گام طی می‌شود که اکثر افراد باید این مراحل را برای کسب مهارت و یادگیری طی کنند. ولی مهارت‌های نرم ریزه‌کاری‌های بیشتری نسبت به مهارت‌های سخت دارند. چون تیپ‌های متفاوت شخصیتی در نحوه به‌وجود آمدن و استفاده از مهارت‌های نرم تاثیر می‌گذارند.
نحوه کسب مهارت نرم با سخت همه افراد مشابه یکدیگر نیست. در‌حالی که نحوه استفاده از یک ابزار یا برنامه جدید در کار برای هر فردی یکسان است.
دلیل تقویت مهارت نرم و سخت با هم؛ چرا به هر دو نیاز داریم؟
برای اشتغال در بعضی از کارها باید مهارت‌ها، تحصیلات، گواهینامه یا مدارکی را کسب کنید. برای مثال اگر بخواهید تحلیلگر بازار شوید، باید نرم‌افزارهای آماری و انواع روش‌های تحقیق کمی و کیفی را فرا بگیرید. پس، نمی‌توان مهارت سخت را به‌کل کنار گذشت و صرفا روی مهارت‌های نرم تمرکز کرد.
یک مصاحبه‌گر باید به اخلاق‌کاری و نگرش‌های فکری که شما دارید در حین مصاحبه توجه کند و از شما آن را برداشت کند. یعنی پس از درنظر گرفتن مهارت‌های تخصصی شما مهارت‌های نرم شما را درنظر می‌گیرد. چون فقط با داشتن یک یا چند مهارت سخت نمی‌توان برداشت کرد که شما در کار موفق می‌شوید. برای همین باید در کنار مهارت‌های سخت مهارت‌های نرمی هم فرا گیرید تا موفق شوید.
برای این که این مسئله برایتان روشن‌تر شود دو مثال می‌زنیم:
یک مدیر پروژه موفق در مهارت‌های سختی مانند بودجه‌بندی، ارزیابی ریسک و تضمین کیفیت تخصص دارد. با‌این وجود همیشه همه پروژه‌ها طبق برنامه پیش می‌روند. چون در مسیر یک پروژه یک مدیر ممکن است با چالش‌های غیرمنتظره، تغییرات، بحث‌ها و اختلاف‌نظرهایی بین کارکنان مواجه شود. بنابراین یک مدیر باید از مهارت‌های نرمی مانند مدیریت تضاد، تدبیر و سازگاری استفاده کند تا تیم موانع خود را پشت‌سر گذارند.
یک پزشک یا پرستار در مراکز درمانی به‌طور قطعی مهارت‌های سختی مانند معاینه، تشخیص و درمان بیمار را از قبل باید فرا گرفته باشد. ولی فقط داشتن این مهارت‌های تجربی کافی نیست. یکی از مهارت‌های نرم موردنیاز در پزشکی همدلی است؛ چون همدلی به کادر درمان کمک می‌کند تا بین مراجعه‌کنندگان جلب اعتماد ایجاد کند تا با استفاده از آن بتواند مسائل پیچیده و دشوار بیمار را به‌آسانی در‌میان بگذارد.
نتیجه گیری
مهارت‌های نرم و سخت را نمی‌توان از یکدیگر تفکیک کرد و به‌دلخواه یکی از آن‌ها را کنار گذاشت و یکی از آن‌ها را فرا گرفت. چون مهارت‌های نرم طرز برخورد، اعتقادات، باورها و ارزش‌های شما در کار را نشان می‌دهد. ولی مهارت‌های سخت توانایی‌های تخصصی شما در کار را نشان می‌دهند. هر شغلی مستلزم مهارت‌های نرم و سختی است که متقاضی باید برخی از آن‌ها را فرا بگیرد تا بتواند در حرفه خود موفق شود.
برای توسعه بیشتر مهارت ها، توصیه میکنم از مهارت های کوچینگ و مطالعات روانشناسی نیز بهره مند شوید.
بیشتر بخوانید: مهارت های زندگی برای کودکان
ثبت نام در دوره های مرتبط:
