روانشناسی شخصیت به افراد کمک می کند تا بتوانند خودشان و دیگران را بهتر درک کنند و بشناسند. بهترین انواع تست شخصیت شناسی، که معمولا به شکل پرسشنامه هستند، ابزاری برای این امر هستند. این تست ها در تحقیقات علمی نیز مورد استفاده قرار میگیرند تا نحوه ی ارتباط تفاوت‌های فردی با سایر جنبه‌های زندگی افراد را بررسی کنند.
انواع تست روانشناسی هیچ پاسخ درست یا غلطی ندارند. لازم به ذکر است که بهترین مقیاس های شخصیت معیاری برای قبول شدن یا رد شدن افراد ندارند. این تست ها برای دسته بندی کردن افراد بر حسب ویژگی های مختلف نیستند، بلکه افراد را براساس یک سری صفات با هنجار جامعه مقایسه میکنند ( برای مثال یک صفت در فرد نسبت به افراد دیگر مقایسه می شود).
ویژگی اصلی تست های شخصیت
تعداد زیادی تست شخصیت وجود دارد اما تنها برخی از آنها از نظر علمی مورد تاییدند. این آزمون ها ویژگی های مشترکی دارند. به عنوان مثال، نسخه دوم فهرست big five شامل عبارات مختلفی است که هر کدام برای ارزیابی یکی از ویژگی های big five مورد استفاده قرار میگیرند . برخی از این عبارات شامل موارد زیر است:
- پیچیده و یک فرد متفکر و عمیق است. (باز بودن)
- قابل اعتماد است، همیشه می توان روی آن حساب کرد. (وجدان کاری)
- پرحرف است (برون گرایی)
- دلسوز است، قلبی نرم دارد. (موافق بودن)
- تحت کنترل احساسات خود هستند.(ثبات عاطفی/ روان رنجوری)
هنگامی که آیتم های مختلف رتبه بندی شدند در نهایت نمرات هر فرد با میانگین جامعه مقایسه میشود ( میانگین نمرات سایر آزمون دهندگان)
بغیر از آزمون‌های BIG FIVE مانند BFI-2 که نسبتاً جامع هستند و تصویر وسیعی از شخصیت افراد ارائه می‌دهند، پرسشنامههای بسیار دیگری نیز وجود دارند که برخی از آنها (مانند پرسشنامه شخصیت خودشیفته) روی یک ویژگی خاص تمرکز دارند.
در ادامه تعدادی از شناخته شده ترین و متداول ترین ابزارها برای ارزیابی شخصیت آورده شده است. این ابزارهای اندازه گیری در زمینه های متعددی ، از مطالعات روانشناسی گرفته تا ارزیابی کارکنان، تحقیقات علمی و … استفاده می شوند.
1. Big Five Inventory-2 (BFI-2)
این پرسشنامه آخرین نسخه ارزیابی ویژگی های شخصیتی BIG FIVE است . این ویژگی ها عبارتند از : برون گرایی، توافق پذیری، وظیفه شناسی، احساسات منفی، و ذهن باز که جنبه های هر یک از این ویژگی ها ارزیابی میشود.این پرسشنامه در تحقیقات روانشناسی و ارزیابی شخصی کاربرد دارد.
2. (NEO PI-R) پرسشنامه شخصیت NEO
پرسشنامه NEO ابزاری است که در اصل بر اساس سه عامل اصلی روان رنجورخویی، برونگرایی و گشودگی به تجربه نامگذاری شده است، ولی در نسخه اصلاح شده این ابزار دو عامل توافق پذیری و وظیفه شناسی نیز به علاوه 30 مورد دیگر ارزیابی می شود. صفات خاصی که در هر یک از این عوامل وجود دارند، در تحقیقات روانشناسی استفاده می شوند.
ثبت نام: دوره نمره‌گذاری و تفسیر تست NEO
3. پرسشنامه شخصیت HEXACO-Revised (HEXACO-PI-R)
این پرسشنامه برای اندازه گیری شش بعد شخصیت بر اساس مدل HEXACO استفاده می شود. این شش بعد شامل عواملی هستند که با BIG FIVE و 2 عامل صداقت- فروتنی مطابقت دارند. این پرسشنامه در تحقیقات روانشناسی به کار می رود و می تواند برای ارزیابی شخصی نیز استفاده شود.
4. پرسشنامه شخصیت چند مرحله ای مینه سوتا (MMPI)
این پرسشنامه جهت ارزیابی علائم بیماری های روانی و ویژگی های شخصیتی ناسازگار استفاده می شود. آخرین نسخه (MMPI-2-RF) شامل : مقیاس‌های مربوط به پرخاشگری، اجتناب اجتماعی، شک به خود و سایر مشکلات خاص، و همچنین مقیاس‌هایی برای عوامل گسترده‌تر و فراگیر است. MMPI کاربرد گسترده ای دارد من جمله در تحقیقات ، در حوزه مراقبت از سلامت روان، ارزیابی های پزشکی قانونی و ارزیابی نامزدهای مشاغل مربوط به ایمنی عمومی استفاده می شود.
ثبت نام: دوره نمره گذاری و تفسیر تست mmpi
5. چک‌لیست روان‌پریشی خرگوش نسخه اصلاح‌شده (PCL-R)
ابزاری است برای اندازه‌گیری ویژگی‌های روان‌پریشی، مانند تکانشگری، فقدان احساس پشیمانی یا احساس گناه. که برای مجرمان جنایی یا افراد دیگری که در محیط‌های پزشکی قانونی هستند طراحی شده است. برخلاف سایر آزمون‌های شخصیت که شامل پرسشنامههای خود گزارشی هستند، این ارزیابی از طریق مصاحبه توسط یک متخصص روانشناسی بالینی انجام میشود.
6. پرسشنامه شخصیت روان‌پریشی اصلاح‌شده (PPI-R)
مانند چک‌لیست Hare، برای ارزیابی سطوح ویژگی‌های روان‌پریشی یک فرد طراحی شده است، با این تفاوت که این چک لیست برای افراد غیر مجرم ساخته شده و بصورت پرسشنامه است.
7. پرسشنامه شخصیت خودشیفته (NPI)
این پرسشنامه به طور خاص برای ارزیابی سطح خودشیفتگی یک فرد، اغلب در یک زمینه تحقیقاتی، استفاده میشود، اگرچه میتواند برای خود ارزیابی نیز استفاده شود. البته لازم به ذکر است NPI برای تشخیص اختلال شخصیت خودشیفته، که بر اساس معیارهای DSM-V است، استفاده نمی شود.
8. پرسشنامه شخصیت هوگان (HPI)
این پرسشنامه بر اساس مدل پنج عاملی تعبیه شده . از این پرسشنامه جهت پیش بینی عملکرد افراد در محیط های کاری استفاده می شود. مقیاس های HPI بر اساس ویژگی های مرتبط با مسائل کار مانند جاه طلبی، جامعه پذیری و حساسیت بین فردی سازماندهی شده است.
9. شاخص سنخ مایرز بریگز (MBTI)
این ابزار به افراد یک «سنخ» روان‌شناختی اختصاص می‌دهد که این سنخ در چهار حرف از این هشت حرف خلاصه میشود: برونگرایی (E) یا درون‌گرایی (I). حس کردن (S) یا شهودی (N)؛ تفکر (T) یا احساس (F)؛ و قضاوت (J) یا ادراک (P). از ترکیب این موارد 16 نوع سنخ ایجاد میشود مانند ENTJ یا ISFP. MBTI
به طور گسترده در تجارت مورد استفاده قرار می گیرد – مانند ارزیابی کارکنان – و نسخه های غیر رسمی آن برای استفاده شخصی نیز قابل استفاده هستند. از محدودیت هایی که دانشمندان برای این پرسشنامه ذکر میکنند میتوان به این مورد اشاره کرد که این ابزار با معرفی “سنخ ها” تفاوت های شخصیتی بین افراد را بیش از حد ساده می کند.
10. DISC یا DiSC
به مجموعه‌ای از ارزیابی‌های شخصیتی گفته میشود که به افراد یکی از چهار سنخ یا ترکیبی از سنخ ها را اختصاص می‌دهد که عبارتند از: تسلط (D)، تأثیر (I)، ثبات (S) و وظیفه‌شناسی (C). مانند Myers-Briggs.
11. تست رورشاخ
یکی از تست‌های مشهور و معتبر شناخته شده، تست رورشاخ (Rorschach) است. این تست به عنوان یکی از ابزارهای ارزیابی شناخت مورد استفاده در ایجاد تصویری از ویژگی‌های شخصیتی فرد شناخته میشود. در این مقاله به معرفی تست رورشاخ، تاریخچه آن، روش اجرا و کاربردهای مختلف آن پرداخته خواهد شد.
تست لکه‌های جوهر رورشاخ یکی از پرکاربردترین تست‌های فرافکن است که به بررسی افکار، امیال و آرزوها، احساسات و تعارضات ناخودآگاه افراد می‌پردازد. در این تست آزمودنی باید تفاسیر و ادراکات خود را نسبت به ۱۰ کارت تست رورشاخ که روی آنها اشکال مبهمی از لکه‌های جوهر وجود دارد، ابراز کند. روان‌شناسان از این تست برای بررسی برخی از ویژگی‌های شخصیتی یا عاطفی و اختلالات ذهنی پنهان افراد استفاده میکنند. رورشاخ میتواند به تحلیل بهتر مشکلات بیمارانی که مایل به بیان افکار و امیال خود نیستند و دچار خودسانسوری‌اند کمک کند.
ثبت نام: دوره تست رورشاخ
بهترین تست های شخصیت
انجام همه ی تست های شخصیت میتواند برای افراد جذاب و سرگرم کننده باشد. اما از منظر علمی، ابزارهایی مانند فهرست Big five (و سایر ابزارهای مبتنی بر مدل پنج عاملی) و پرسشنامه هایی مانند MMPI که توسط دانشمندان روانشناسی استفاده می‌شوند، احتمالاً معتبرترین نتایج ممکن را ارائه می‌دهند. یکی از ویژگی هایی که این تست ها را متمایز می کند، امتیازدهی دقیق تر آنها است. لازم به ذکر است آزمون مایرز-بریگز و سایر آزمون‌ها از این قبیل، جهت تعیین سنخ های شخصیت افراد مورد استفاده قرار میگیرند، اما باید دانست که ویژگی‌های شخصیتی به صورت سیاه یا سفید نیستند: تحقیقات نشان می‌دهد که آنها بیشتر شبیه یک طیف هستند.
کاملترین تست شخصیت
با وجود اینکه معیارهای پنج (یا شش) عاملی شخصیت دیدگاه نسبتاً جامع و ظریفی از انواع شخصیت ارائه می‌دهند، اما محدودیت‌هایی نیز دارند. تحقیقات نشان می دهند که ممکن است این معیارها در کشورهایی به غیر از کشورهای غربی و صنعتی نتایج قابل اعتمادی ارائه ندهند – و ممکن است عوامل اصلی شخصیتی ذکر شده در این معیارها در همه جای جهان به یک شکل ظاهر نشوند.
<< دوره های روانشناسی >>
بیشتر بخوانید:
اختلال چند شخصیتی یا اختلال هویت تجزیه‌ای
